Ang Hindi Kaaya-ayang Mukha ng Bading sa Slumber Party (Emmanuel dela Cruz, 2012)

De kahon ang kadalasang paglalarawan sa mga karakter ng mga bading sa pelikula. Kung hindi sila ang mga matalik na kaibigan o kanang-kamay ng mga bida, sila ang ginagawang comic relief kung saan sila ay nagpapatawa o ginagawang katawa-tawa. Minsan pa nga ay nagiging tampulan sila ng panunukso o pangungutya dahil sa kanilang kaibang kilos at gawa.

Sa mga nagdaang panahon, malaki na rin ang pinagbago ng pagsasalarawan sa mga bading lalo na sa mga pelikulang Filipino. Marami sa kanila ang pilit na inilayo ang sarili sa mga stereotypes at binuo ang pagkataong bading ayon sa kanilang sariling kuwento at karanasan, malayo sa minsang one-dimensional na pagtangin ng heterosekswal na lipunan.

Ang Slumber Party ni Emmanuel dela Cruz na isa mga line-up ng Cinema One Originals 2012 ay hindi naiiba sa mga nangahas na bigyang mukha at katauhan ang mga bading. Kung ito ba ay isang pasulong o paurong na pagtatangka ay naaayon na sa kung paano ito tatanggapin ng manonood, straight man o hindi. Subalit mahalagang tanggapin ang bading bilang isang tao. Hindi sila nararapat na ikahon sa kanilang sekswal na orientasyon o gender identity. Dahil dito, katulad din ng mga straight na indibidwal, may kanya-kanya silang pag-uugali na minsa'y kaaya-aya at kung minsa'y hindi katanggap-tanggap.

 RK Bagatsing bilang Phi, Markki Stroem bilang Elle, at Archie Alemania bilang Jhana

Si Elle (Markki Stroem) ay vanidoso at fashionable. Pinapangarap niyang maging isang sikat na fashion designer hindi sa Pilipinas kundi sa ibang bansa sapagka't ayon sa kanya ay mas mataas ang tingin sa mga designers sa ibang bansa kaysa sa sarili niyang bansa. Sa katunayan, sadyang mababa ang pagtingin niya sa kanyang mga kababayan. Mapangmata siya sa mga tinuturing niyang hindi kauri. Mapanghusga siya hindi lamang sa kanyang kapwa kundi maging sa mga matatalik niyang kaibigang sina Phi at Jhana.

Subalit sa likod ng kanyang kayabangan ay nagtatago ang isang insecure na nilalang. Isang taong hindi kampante sa kanyang panglabas na kaanyunan at hindi tanggap ang nagbagong antas sa buhay. Ang mga kapintasang ibinabato niya sa ibang tao ang siya ring mga kapintasang pinalululunok niya sa kanyang sarili.

Si Jhana (Archie Alemania) ay ang tinatawag na freeloader ni Elle sa barkada. Tuwing gimikan at out of town trips ay wala siyang maimbag na pera  dahil hindi ito ang kanyang priority. Ang kanyang pinaghihirapan ay nilalaan niya madalas sa kanyang pamilya at paminsan-minsan sa mga lalaking kanyang binu-booking. Isinasantabi niya ang kanyang kahihiyan sapagka't gusto rin niyang makasama ang mga kaibigan at maranasan ang tinatamasa nila sa buhay na hindi niya magagawa kung aasa lamang siya sa kanyang sarili. Gayumpaman, pagdating sa pakikipagtalik sa mga lalaki ay nagkakasundo sila ni Elle. Tag team pa nga sila kung minsan.

Si Phi (RK Bagatsing) ay lubos na mapagtiwala sa kanyang kapwa. Naniniwala siya sa angking kabutihan ng bawat tao na siya ring nagpapahamak sa kanya. Ang pagtitiwalang ito ay ang kanyang lakas at kahinaan. Tanggap niya ang kabuuan ng kanyang mga kaibigan maging maganda man o pangit ang kanilang ginagawa. Hindi niya sila pinupuna bagkus ay iniintindi at hinahayaan na lamang. Hinihingi niya sila ng kapatawaran sa ibang taong nagawan nila ng kamalian kung kinakailangan at inaako ang responsibilidad sa kanilang nagawa.

Sa kanyang maituturing na mabuting puso ay isang sakit na kanyang nakuha simula pagkasanggol. Isa itong lihim na kanyang pinagkakaingat-ingatan at mariing ikinukubli sa mga kaibigan sa takot na hindi nila ito matanggap.

Ang lihim ng bawat isa at ang sigaw ng kani-kanilang mga damdamin ay unti-unting bumulwak sa isang gabi sana ng kasiyahan kung saan pinagdiriwang nila ang gabi bago ang pagtatanghal ng Miss Universe. Si Ronel (Sef Cadayona), isang heterosekswal na binata, ang hindi inaasahang naging saksi ng mga pangyayari kung saan naranasan niya nang sabay ang kabutihan at kasamaan ng magkakaibigan. Namulat ang kanyang isipan sa kanilang mga pinagdaanan na nakatulong sa kanya upang intindihin at tanggapin ang pait ng kanyang sariling buhay.
  

Malinaw ang mensahe ng Slumber Party tungkol sa tunay na pagkakabigan. Ito ay higit pa sa common thread na nagbibigkis sa bawat isa. Ito ay isang samahan na kung minsan ay mas mahalaga pa sa kani-kanilang pamilya. Flawed man ang kani-kanilang mga karakter ay tanggap nila ang isa't-isa. Dapat ay walang bilangan ng mali. Dapat ay walang kuwentahan ng ambag.

Unconditional love ba itong maituturing? Maaari. Subalit unconditional love pa rin bang maituturing kung bulag ka sa matinding mali na ginagawa ng iyong kaibigan?

Isang matindi at hindi katanggap-tanggap na pangyayari sa pelikula ang tila nakaligtaan 'atang talakayin ng pelikula. Ipinasawalang-bahala ito na tila isa lamang itong hindi mahalagang gawain.

Si Ronel, habang siya ay nakatali sa upuan at nakabusal ang bibig dahil sa tangka niyang pagnanakaw sa bahay nina Phi, ay pinuntahan ni Jhana at pilit na hinalay. Nang makatapos ay dali-daling umalis si Jhana na parang walang ginawang kabalbalan. Nang malaman ito ni Phi ay humingi siya ng kapatawaran kay Jonel at inako ang responsibilidad. Sa kabilang banda, nang malaman naman ni Elle ang pangyayari ay ninais niyang makaisa rin kay Jonel, subalit inambahan na siya ng suntok nito kaya napigilan ang kanyang tangka.

Ang panghahalay ay hindi basta-basta lamang. Hindi ito maaaring tanggapin bilang isang natural at ordinaryong pangyayari lamang sa buhay. Lalaki man o babae o kabilang sa LGBT, bata man o matanda, ay hindi nararapat na  makaranas ng ganitong uri ng pananamantala sa kahit sinuman.

Hindi maikakailang may mga bading na sexual predators (mayroon din namang mga ganito sa mga straights), subalit hindi ito maaaring tanggapin bilang isang normal na gawain. Kailangang mai-address ito bilang isang masamang gawain at hindi dapat pikit-matang tinatanggap. May mga consequences ang mga pangyayari ito lalo na sa mga nagiging biktima nito. Sana ay naisip ng pelikula na ang panghahalay ay hindi isang nakakatawang eksena dahil ang isang krimen ay hindi pinagtatawanan.

Sabi nga sa promo plug ng pelikula, "Okay maging bading." Sumang-ayon ako rito. Subalit hindi okay ang maging bading at rapist! 

Bukod pa rito ay sana naging matapang pa ang pelikula sa pagtalakay ng mga bagay-bagay na ukol sa sakit na HIV. Sa panahon ngayon ay dumadami ang kaso ng mga maysakit na HIV (na nauuwi sa AIDS kung minsan) dahil sa pagiging laganap ng unprotected sex partikular na sa mga homosekswal. Magandang belikulo sana ang pelikula upang maipalaganap ang pag-iingat sa kalusugan at pagbibigay sa sarili sa ibang tao lalo pa't sexually active ang dalawa sa kanilang mga karakter (Elle at Jhana). Bagkus ay tinahak nito ang madaling daan kung saan namana ni Phi ang sakit mula sa kaniyang mga magulang. Siya ay naging isang biktima ng sitwasyon at wala siyang kalaban-laban tungkol dito.

(Ang statistics sa ating bansa kung saan dumarami ang kaso ng HIV sa mga lalaking nakikipagtalik sa mga lalaki ay maaaring hindi reliable. Maaaring dumarami ang MSM [men having sex with men] cases dahil marami sa kanila ang nagpapa-check-up at kaunti lamang sa mga heterosekswal ang nakukuhang magpatingin sa doktor. Hindi maaaring sabihing ang mga homosekswal ang nagpapalaganap ng naturang sakit o sila lamang ang tinatamaan nito.)

Pasulong ba o paurong ang karakterisasyon ng mga bading sa pelikula, kayo na ang humusga.



See related posts:
Ang Mukha ng Bading sa Pelikulang Pilipino sa Bagong Milenyo 
Here, Beki Beki! Come Out, Come Out, Wherever You Are! Zombadings 1: Patayin sa Shokot si Remington Film Review


  

Ang Entablado sa Pelikulang "Tunay na Ina" (1939) ni Octavio Silos

Ang Tunay na Ina (1939) ay kuwento ni Magdalena (Rosario Moreno) na biktima ng panghahalay ni Antonio (Exequiel Segovia), isang lalaking may pagtingin sa kanya subalit hindi niya gusto. Ito ay nauwi sa kanyang pagbubuntis na hindi sinang-ayunan ng kanyang ama (Precioso Palma). Dahil sa kahihiyang idudulot ng sanggol sa kanilang pamilya at sa kanyang magiging kinabukasan pa, nagpasya ang ama ni Magdalena na ipaampon ang apo. Sa tulong ng kanilang kasambahay, ibinigay ang sanggol kay Aling Andang (Naty Bernardo).

Lumipas ang ilang taon at nakilala ni Magdalena si Roberto (Rudy Concepcion). Sila ay nagkaibigan. Subalit dulot ng kanyang nakaraan ay nag-alinlangan siyang tanggapin ang pagmamahal ng binata. Nagpasya siyang ipabatid dito ang kanyang lihim sa pamamagitan ng isang liham. Umasang siyang maiintindihan nito at mahahalin pa rin sa kabila ng madilim niyang nakaraan. Hindi nakarating ang liham kay Roberto sapagka’t hindi ito ibinigay ng kanyang tiyahin (Nati Ruby) sa takot na hindi ito matatanggap ng kasintahan. Bukod pa rito ay nangako siya sa kanyang kapatid, ama ni Magdalena, bago ito pumanaw, na iingatan niya ang sikreto ng kanilang pamilya. Nagpahayag muli ng pag-ibig si Roberto. Sa paniwalang tanggap nito ang lahat ay pumayag si Magdalena sa alok nitong pag-iisang dibdib.

Nagbunga ng anak na lalaki, si Junior, ang pagsasama nina Magdalena at Roberto. Magkagayon man ay hindi pa rin nawawaglit sa isipan ni Magdalena ang anak na nawalay sa kanya. Sa tulong ng kanyang tiyahin ay natagpuan nila ang batang si Tita (Tita Duran) na ngayo’y malaki na at naghihirap sa buhay. Ninais niyang kunin si Tita upang makabawi sa kanyang pagkukulang. Subalit hindi ito naging madali para sa kanya dahil sa pagtanggi ni Aling Andang na ibigay si Tita sa kanya. Dagdag pa sa kanyang kalbaryo ay ang pagbabalik muli ni Antonio sa kanyang buhay. Hinihingan siya ng pera na kapalit ng pananahimik nito. Sa ganitong pagkakataon ay nalagay sa krisis si Magdalena: ang pagpili sa kanyang asawa o sa anak na nawalay sa kanyang piling.

Ang pelikulang Tunay na Ina, katulad ng mga pelikulang nauna rito, ay nag-ugat sa mga kuwentong pang-teatro, partikular ay ang sarsuwela. Ang sarsuwela ay kadalasang kuwento ng pag-iibigan ng mga bida na minsa’y katawa-tawa at dinaraan sa iba’t ibang awitin o sayaw. Ang mga pangunahing bida ay napapabilang sa mga mayayaman at mahihirap. Ang naturang antas sa buhay ang minsang nagiging balakid sa mga bida na kinakailangan nilang mapagtagumpayan.
    Source: Buhat - Rudy Concepción and Rosario Moreno - Tunay na Ina (1939)
Ang Tunay na Ina ay gumagamit ng musika upang ipahatid ang nararamdam ng kanyang mga pangunahing tauhan. Ang awiting “Buhat” mula sa komposisyon ni Miguel Velarde, Jr. at titik ni Dominador Santiago ay makailang ulit na aawitin nina Magdalena at Roberto sa iba’t ibang okasyon ng kanilang buhay. Sa ganitong pagkakataon ay nagbabago rin ang kahulugan ng nasabing awitin. Ito ay awitin ng pagsinta sa dalawang taong maituturing na umibig sa unang pagkikita pa lamang; ito ay awitin ng mag-irog na ipapaabot hanggang sa dambana ang kanilang pagmamahalan; ito ay awitin ng isang ina na nagmamahal at nangugulila sa kanyang anak, at; ito ay awitin ng mag-asawang lubos ang kaligayahang nararamdaman sa pagkabuo ng kanilang pamilya.


Ang ganitong istilo ng pag-awit at paglalapat ng musika ay hindi naman tuluyang tinalikdan ng pelikulang Filipino. Mula sa entablado noong panahon ng Kastila hanggang sa musical ng Hollywood, nagpatuloy ang istilong ito. Noong dekada otsenta ay makailang ulit ding narinig ang ilang popular na awitin sa pelikulang Bituing Walang Ningning (Emmanuel Borlaza, 1985) sa iba-ibang pagkakataon sa buhay ng kanyang mga karakter na sumasalamin sa kanilang pinagdaraanan (David 2010). Ngayong dekadang ito, hindi man lubusang inaawit ng mga bida ang theme song ng pelikula ay maririnig naman ito sa mga piling eksena sa kanilang buhay, instrumental man o may halong boses ng mang-aawit. Sa Unofficially Yours (Cathy Garcia-Molina, 2012) ay tuluyan nang umawit ang mga bida upang ipahatid ang kanilang pagmamahal sa isa’t-isa gayong hindi musical ang pelikula.

Ang Tunay na Ina ay tumatawid na sa isa pang uri ng dulang pang-teatro, ang drama. Madrama ang kuwento ng buhay ni Magdalena at hindi naging madali para sa kanya ang lagpasan ang trahedya ng kanyang buhay. Siya na ang naging biktima ng panggagahasa, siya pa rin ang umani ng hirap na dulot nito: ihiniwalay sa kanya ang anak, ikinahiya ng kanyang ama ang nangyari sa kanya, nilayuan siya ng kanyang asawa nang malamang nagkaroon siya ng anak sa pagkadalaga, at namatayan siya ng isa pang anak sa mga sandaling iginugugol niya ang kanyang panahon sa anak na nawalay sa kanya. Samantalang ang lalaking umabuso sa kanya ay nanatiling malaya at nakuha pang takutin siya at maging kaibigan ng kanyang asawa.

Ito marahil ang idelohiyang nais na ipahatid ng pelikula: ang babae ang sumasalo sa lahat ng hirap na dulot ng pang-aabuso sa kanya. Bilang isang babae ay kinakailangan niyang magtiis upang marating ang ninanais na kaligayahan. Kahambing-hambing sa dinanas ni Maria, ang ina ni Hesus, na nagkaroon ng Anak sa pagkadalaga at nang lumaon ay tiniis ang hirap at sakit sa pagpaparusa at pagpatay sa Anak. Bilang kapalit ng kanyang pinagdaanan ay isang natatanging lugar sa kalangitan para sa kanya. (Ang awiting “Ave Maria” na inawit ni Magdalena sa pelikula ang nagpapahayag ng pagpapahalagang ibinibigay ng Katolikong lipunan sa kanya.) Hindi ito nalalayo sa mga turo ng Simbahan sa atin na nagbibigay-halaga sa pagtitiis sa hirap upang makamtam ang kaligayahan na maaaring makamit sa paglipas ng panahon sa mundong ito o sa kabilang buhay.

Kakikitaan din ang pelikula ng double standard na ipinapataw sa mga lalaki at babae. Ang babae ay hindi na maituturing na karapat-dapat para sa isang lalaki kung siya ay nabahiran na ng “dungis” ng iba (kahit pa ang lalaki ang nagdulot nito sa kanya). Nakakahiya na siya sa tingin ng iba at maging ng kanyang pamilya. Malaki ang simbolismong pinahahayag ng kanyang pangalang “Magdalena,” ang babae sa Bibliya na itinuturing na makasalanan at sinasabi ng ilan na isang babaeng puta. Subalit katulad ni Hesus, siya ay pinatawad Nito kapalit ng kanyang pagsisisi at pagbabalik-loob. Si Magdalena sa Tunay na Ina ay pinatawad ng kanyang pamilya matapos niyang maranasan ang hirap sa pagsasabi ng katotohanan sa asawa at sa pagkamatay ni Junior.

Isa pang umiikot na tema at idelohiya sa pelikula ay ang pagsasabi ng katotohanan at ang kahihinatnan ng pagsisinungaling. Ang katapatan ay nagdudulot ng matiwasay na pagsasama at ang kasinungalingan ay nakawawasak ng sarili at ng pamilya. Ang hindi pagsasabi ni Magdalena ng kanyang nakaraan kay Roberto nang personal ay nauwi sa kapahamakan nilang mag-asawa. Hindi ang kanyang nakaraan ang naging punto ni Roberto kundi ang di niya pagsasabi ng totoo ukol dito na maituturing na isang pangloloko. Pinagbayaran ni Magdalena ang lihim na ito nang pagkawalay sa asawa at pagkamatay ng anak. Nasalamin na rin ang ganitong pangyayari sa naunang eksena ng kasambahay nina Magdalena at sa tsuper ni Roberto. Nililigawan ng tsuper ang kasambahay subalit nagpapanggap siyang mayaman at walang asawa. Nang malaman ng kasambahay ang katotoohan ay hindi na niya tinanggap ang panunuyo sa kanya ng tsuper. Karaniwan na ang ganitong value sa mga pelikulang Filipino hanggang sa ngayon kung saan mataas ang halagang ibinibigay sa katapatan. Cliché na nga itong maitutiring subalit paulit-ulit pa ring mapapanood ang ganito uri ng kuwento sa mga pelikula, mula man sa Pilipinas o sa ibang bansa. Ang katagang “Magpakatotoo ka” ay madalas na nabibigkas sa panahong ito na isa ring ideyang nagmula sa pagiging matapat.

Ang Tunay na Ina ay isang pelikulang maituturing natin na bunga ng kanyang panahon. Nasa pananakop ng mga Amerikano noong taong 1939, may banggaang nagaganap sa mga ugaling pinahahayag ng pelikula mula sa mga nakagawiang tradisyonal na Kastila at makabagong Amerikano.

Si Magdalena ay larawan ng isang makabagong babae na tanggap ang kanyang anak kahit pa ito ay dulot ng isang pagkakamali. Subalit bilang isang babae ay hindi siya makakapalag sa patriarkang sistema. Ang kanyang ama pa rin ang nasunod sa desisyong ilayo sa kanya ang kanyang anak. Siya rin ang naging talunan nang malaman ng kanyang asawa ang kanyang pagiging dalagang-ina. Ninanais lamang niyang itama ang kanyang pagkakamali sa kanyang unang anak subalit pinagbayaran niya ito nang matindi. Sa huli ay nauwi rin ang kanyang kapalaran sa pagpapatawad at pagtanggap sa kanya (at kay Tita) ng kanyang asawa upang mabuo ang kanyang pagkatao. (May pagkakataon sa pelikula na gusto na niyang wakasan ang kanyang buhay dahil pakiramdam niya’y wala na itong halaga. Hindi siya matanggap ni Tita bilang ina at hindi rin siya tanggap ni Roberto bilang asawa.)

Sa kanyang panahon, nangahas ding magtanong ang pelikula sa kung paano bang maituturing na tunay ang isang ina. Ito ba ay sa kung sino ang nagluwal sa kanyang anak o kung sino ang nagpalaki rito. Mababaw man ang pagtalakay ng pelikula sa ganito paksa ay nagbukas siya ng isang malawak na diskurso sa isang paksa na kinakaharap ng maraming ina.

Representasyon ng makabagong lipunan ang makabagong kasuotan ng mga pangunahing karakter na napapabilang din sa angkan ng mayayaman. Sa kabilang banda, ang mga may tradisyunal na pag-uugali, mahihirap, at nakatira sa nayon ay nakasuot ng Filipinong kasuotan.

Ang teatrong pinagmulan ng pelikula ay hindi rin maikakaila sa istilong ginamit nito sa paglalapat sa pinilakang-tabing. Melodramatic subalit kalkulado ang galaw ng kanyang mga artista. Kadalasan ay nalilimitahan sila sa apat na sulok ng kuwadrado katulad ng entablado at nananatili sa gitna nito. Hinahayaan na lamang nila ang kamera na siyang lumapit sa kanila para sa kanilang close-up. Ang mga kuha ng kamera ay mabibilang din lamang sa tatlo: wide shot, medium shot, at close-up. Subalit ginagamit na rin nito ang editing techniques na nagmula pa sa Hollywood kahit pa hindi pulido ang pagkakagamit nito. May mga pagkakataong makikitang nakahinto ang isang artista at naghihintay na bigyan ng hudyat ang kanyang paggalaw. Katulad din ng mga teleserye sa panahong ito sa ating telebisyon, humihinto ang kanilang galaw bilang transisyon para sa susunod na eksena o kaya’y upang mabigyang-diin ang ekspresyon sa kanilang mga mukha.

Gumamit din ng irony ang pelikula na madalas ay nagiging sangkap ng kuwento. Kabilang dito ang pag-awit ni Tita sa isang pagtitipon, “Maligayang Pasko, araw ng kasayahan...” Subalit kaiba sa mga naunang dalawang sandali nang pag-awit niya nito, nagdurugo ang kanyang puso. Hindi niya madama ang tunay na kaluguhan ng awitin. Lumuluha siya sapagka’t nalaman niyang malubha ang sakit ni Aling Andang. Mas nais pa niyang makapiling ang ina kaysa makipagsayahan.

Isa ring teknik na ginamit ng pelikula na magpahanggang-ngayon ay ginagamit pa sa paggawa ng pelikula ay ang loveteam. Ang Tunay na Ina ay ang ikatlong pelikula na pinagsamahan nina Rosario at Rudy na bunsod ng matagumpay nilang tambalan noong unang pagkakataon (Video 48 2010).

Bilang produkto ng kanyang panahon, ang Tunay na Ina ay hindi nararapat na panoorin gamit ang modernong mata at makabagong pag-iisip. Bagkus ay dapat itong tingnan nang may halong pagkamangha sa kung paano ba nabuo ang pelikula noong dekadang ito. Bukod pa rito, ang kasaysayang napapaloob dito ang maaaring magpaliwanag sa mga kasaysayang napapaloob sa kuwento ng makabagong panahon at maaaring magsabi kung nagkaroon ba ng pagbabago o nananatili pa rin tayo sa panahong inakala nating iniwanan na natin.

(Mapapanood ang Tunay na Ina sa You Tube page ni Gobitz. Unang bahagi ng anim na paghahati ay matatagpuan dito: Tunay (1938) 1/6. Para sa mga umiibig sa pelikulang Filipino, ito ay karapat-dapat na mapanood.)



References
Book Tiongson, Nicanor G. “From Stage to Screen: Philippine Dramatic Traditions and the Filipino Film.” Readings in Philippine Cinema. Ed. Rafael Ma. Guerrero. Quezon City, Philippines: Rapid Lithographic & Publishing House, 1983. 83-94.

Film

Bituing Walang Ningning. Dir. Emmanuel Borlaza. Perf. Sharon Cuneta, Cherie Gil, and Christopher de Leon. Viva Films, 1985. Film.
Unofficially Yours. Dir. Cathy Garcia-Molina. Perf. John Lloyd Zruz and Angel Locsin. Star Cinema, 2012. Film.

Web
Cruz, Oggs. Lessons from the School of Inattention. “Tunay na Ina (1939).” Feb. 2012. Web. 17 July 2012. http://oggsmoggs.blogspot.com/2012/02/tunay-na-ina-1939.html
David, Jek. The Jek Journals Online. “The Songs of Bituing Walang Ningning.” Feb. 2010. Web, 17, July 2012. http://lifetranslated.blogspot.com/2010/02/songs-of-bituing-walang-ningning.html
Video 48. “Rosario Moreno and Rudy Concepcion in Octavio Silos’ “Tunay na Ina” (1939).” Feb. 2010. Web. 17, July 2012. http://video48.blogspot.com/2010/02/rosario-moreno-in-octavio-silos- tunay.html

Zombadings 1: Patayin sa Shokot si Remington (Jade Castro, 2011)

Here, Beki Beki! Come Out, Come Out, Wherever You Are!

Zombadings 1: Patayin sa Shokot si Remington Film Review

by Jerrick J. David and Gil Mariano M. Razon

Coming out of the controversies within the issues of mainstream versus independent exhibition, Origin8’s Zombadings 1: Patayin sa Shokot si Remington (Jade Castro, 2011) garners acclaim from its intriguing previews and peer reviews. The film may have raced on its internal quality — its narrative and concept, design, theme, cinematic cues — rather than queuing in alongside the mainstream practice of racing for star quality. The film garners acclaim in various circles, most of which are simulated over blogs and social networking and online peer exchanges. 

Zombadings 1 admittedly tackles issues of gender and sexuality towards a newer perspective. It seems reflective and, at the same time, speculative of “curing” homophobia out of a (strictly) heterosexual populace. It plays and mixes on the supposedly understood local genres: horror, romance, tongue-in-cheek humor, and most importantly, family drama—for it legitimizes the forwarding of a revisionist, yet utopic, family (accountably social) resolution.

The film opens with an ordinary day in Lucban, Quezon. Young Remington (Martin Escudero), like a walking gaydar, bursts his alarm with deliberate homophobic remarks to gay cross-dressers, effeminates, and (suspected) closeted ones, yelling, “Bakla! Bakla!” (Gay! Gay!) Heavily offended by such degradingly-toned remarks, Pops (Roderick Paulate) curses the boy: “…’Pag laki mo, magiging bakla ka!” (When you come of age, you shall become gay!)

When Remington reaches his 21st birthday, he begins to experience successive nightmares about a gay deity who gradually “converts” him to becoming a homosexual--speaking in Baklese (gay lingo) and turning him effeminate. His transformation brings forth further problems. His sexual identity now stands in conflict with Hannah (Lauren Young), the girl he sets his heart out to and corollarily, his attraction towards his best friend, Jigs (Kerbie Zamora), begins to become sexual (if not romantic). In addition, this transformation further escalates the narrative conflict because the town is haunted by a series of murder targeting gays in the community with the use of a killing gaydar machine.

Remington, facing the gradual (and horrifying, as it appears) changes, feels threatened. He confronts Pops and demands reversal of the curse. The killer’s identity is soon revealed. It happens to be someone within Remington’s not-so-distant degree circle. It is Suarez (Daniel Fernando), Ed's (John Regala, Remington's father) kumpare (closest friend), who harbors extreme hatred towards homosexuals.

Upon revelation of his identity, Suarez murders Pops. Pops’ apprentice then summons the bodies of the gay victims to avenge their deaths. They become Zombadings (gay zombies) who roam the town in search of this homophobic murderer and killing those who have wronged them along the way, as well.

Zombadings out for revenge

Zombadings 1 is advertised as pro-gays. It seeks to empower gays by giving them a movie which they can own, where their pains and struggles are focused on. Just like the heterosexual protagonist/hero in action flicks, they claim justice upon those who have wronged them on their own and not be accountable for it. Aside from that, it literally places the heterosexual lead into the homosexual’s shoes, making him feel what is like to be gay and experience the same ridicule and condescension it gets from the heteronormative society.

Unfortunately, as big as its pro-gays claim, the film can also be seen as anti-gays. It seems to understand homosexuality in its popular iconic (and mostly stereotypic) levels only. Once killed using the gaydar machine, the gays transform into a Diana Ross lookalike prompting the investigators to label the case “Diana Rose”. It utterly forwards a claim that the killing of homosexuals is synonymous to forcing them “out of the closet” or stripping them off of all their pretentions. On the other hand, Remington’s transformation is visually interpreted as a transformation from “manliness” to “effeminacy”. It purports an image of “gayness” and positions the discourse of (homo)sexuality to a mere superficial, popular, stereotype resource. It leans towards the effeminate ones rather than the representing the general population of gays.

With that said, if such machine truly existed, could gays be really determined with the use of it? The film seems to do so only on a superficial level. It seems to have focused itself on gays who are effeminates and cross-dressers when, in reality, one can be as straight looking and acting as any heterosexual man and be gay. There are others, too, who may act and look effeminate, but is heterosexual. In this aspect, as what Jessica Zafra (August 24, 2011) suggests in her article, gaydars are unreliable. One should never label people as gay based on the way they act or look. Such labeling seems to become problematic not only to gay community who are boxed inside stereotypical behaviors, but to heterosexual people, as well, whose ideas about being gay are challenged.

In the Philippines, according to J. Neil Garcia’s book, Philippine Gay Culture: Binabae to Bakla, Silahis to MSM (2008), the term “bakla” alone is problematic because it doesn’t cater to all homosexuals in the country. Not every gay person is comfortable enough to use such term since it carries stigma along with it. In his article (2004), Garcia defines “bakla” as the effeminate, cross-dressing gays who are sexually attracted to straight (macho) men. On the contrary, straight men who have sexual relationships with them are not considered bakla. By such definition alone, the film’s gaydar could be in for a lot of confusion if standards are not defined clearly. (For more on Garcia’s theories, refer to his book. For a related post of mine, read this.)

Further gay stereotypes are catered throughout the film. For instance, the town mayor expresses her alarmed stance on the killings. “Limang parlor na ang nagsara (Five parlors have already closed down)," she says. "Bukod sa mababait ang mga kababayan nating third sex, they only bring beauty, joy, and laughter wherever they go. (Aside from being kind, gays bring beauty, joy, and laughter wherever they go.)” Ed, on the other hand, equates gays with beauty pageants bringing laughter to those who watch them. The film seems to agree on the stereotypical homosexual views of the heterosexuals. They have been delegated them to bringing “joy, beauty, and laughter” to the community, negating whatever human qualities they have. In the end the film has stayed in line with such arguments by making Zombadings the designers of the town’s Zombreros, making their existence conditional as if to say, "Okay lang maging bakla basta may pakinabangan (It's all right to be gay so long as they make contributions to the society)." How many times have we heard of such statements from people who seem to tolerate gays so long as they met their conditions? Has such conditions been given to heterosexuals?

Zombadings 1 is portrayed as pro-gays. With such bias in mind, impartiality could already be questioned. It seems obvious that one's side will be highlighted more than the other. It positions the heterosexual male characters as rude and politically incorrect. They are the villains and whatever they say is wrong, nonsensical, and insignificant. (Evidently shown by the scene where Suarez’s statements against gays is drowned by the band behind him. Wrong or not, shouldn’t they be heard, too? How could there be an understanding between two groups if one shuts the other out?) The narrative poses a picture of tug-of-war, demoting the conflict to mere two-sides: a heads-on match between the heterosexual and the homosexual.

The film seems to have no clear heterosexual male models. Ed (the father) is a bum who attends to their carinderia while his wife (Janice de Belen) works as a police officer/investigator. Suarez and Serg (Leandro Baldemor) are homophobes. If not seen drinking during mid-day, they kill the gays at night. Even Remington and his friends are not to be relied upon except during drinking sessions. These men (John, Daniel, and Leandro) who were the epitome of machismo in their previous movies are made to look pathetic and incompetent.

 Janice de Belen (left) as a policewoman; Odette Khan (right) as the mayor

However, given such situation, the film could never be described as anti-patriarchy or anti-men. For starters, its women such as the town mayor and the policewomen are made to look like men, donning barong, acting butch, and looking tough. By its conclusion it’s still a (straight) man who reverses the curse by becoming gay, saving the town from further mayhem. (Ed saves his son Remington from the curse.) According to the malicious spirit who was the curse's source, only a (straight) man could sacrifice himself for the well-being of another individual. It seems to suggest that women and gays only play second to them.

The filmmakers may argue that they only have worked behind the confines of the comedy genre. Most of the times, comedy tends to veer towards stereotypes in order to get its humor across. However, a good comedy doesn’t need to rely on the limitations of the genre. It can do away with typical characterizations and yet still be funny and sensitive to its audience at the same time. While the film is admittedly hilarious and affecting, according to Nick Tiongson, a film scholar and critic, we should be wary of this kind of films for it masks its ideologies behind the laughter, making us unaware of what ideologies it truly teaches.

Moreover, in this day where people seem to be interested in everyone’s sexuality, one shouldn’t be forced to come out just to satisfy everyone’s curiosity. For in the end, it is the outed person alone who will bear the consequences of his actions such in the case of the film where outing someone means death of/for him.



References:
Cruz, Oggs. “Zombadings: Patayin sa Shokot si Remington (2011).” Lessons from the School of Inattention. N.p. 31 08 2011. Web. 21, March 2012.
Garcia, J. Neil C. "Male Homosexuality in the Philippines: a short history." I I A S N E W S L E T T E R2004th ser. 35 (2004): 13. Print.
Garcia, J. Neil C. Philippine Gay Culture: From Binabae to Bakla, Silahis to MSM. University of the Philippines Press, 2008.
Zafra, Jessica. "It’s happened. Indie movie Zombadings beats Star Cinema. (Updated with stairway)."Jessica Rules the Universe. N.p., 03 09 2011. Web. 23 Feb. 2012.
Zafra, Jessica. "Notes on the Bakla Undead, Part 1."InterAksyon News5. N.p., 16 08 2011. Web. 25 Feb. 2012.
Zafra, Jessica. "Notes on the Bakla Undead, Part 2-Gaydars are unreliable."InterAksyon News5. N.p., 24 08 2011. Web. 21 March 2012.

Sineng Pinoy sa Taong 1986-1999

Tokis Movies (Premiere Episode Hosted by Jose Javier Reyes) (AksyonTV)

Cinemalaya 2012

Oros, Paul Sta. Ana

Oros feels old and tired. It doesn't offer anything new or fresh in terms of its plot and filmmaking techniques. It feels like a rehash of anything and everything done in the last couple of years from Kubrador (Jeffrey Jeturian, 2006) to Ataul for Rent (Neal Buboy Tan, 2007). It even suggests a plot point of Joey Reyes's Live Show done in 2000.


Oros is a story of two brothers doing gambling business during wakes of dead people which unclaimed bodies they have bought themselves from funeral parlors. It isn't really a bad film. It isn't a waste of time though its plant-and-pay-off (writing technique) is quite obvious that one could easily determine what is about to happen next.


Bwakaw, Jun Lana

I have always enjoyed reading Jun Lana's blog when he used to write anecdotes about himself. It is always funny and touching at the same time. That is why I wondered why his writings (and directing perhaps) don't translate well onscreen. They are too melodramatic and contrived (and sometimes too stupid to be realistic).

However, he redeems himself in Bwakaw, a story of an old, closeted gay man waiting and preparing for his inevitable death. Bwakaw, an adopted dog that he considers his best friend, dies. He then starts living his life rather than waiting for his death, realizing that no one is too old to be who they are and what they want to be.

It is a feel-good movie that is always a hit among viewers. So it isn't a wonder why it won the Audience Choice award.


Apararisyon, Vincent Sandoval

Aparisyon is not a horror film, yet it terrificly employs a horrific situation to its characters, trapping them into the four corners of their supposedly safe environment. Violence is the last thing one could ever imagine happening to them when you live inside a convent with nuns who could already passed as saints. However, they are just human beings, and humans are very capable of doing the unimaginable to each other even within the confines of a "blessed" place.

Aparisyon is an acting piece for its four leads. Each one of them has character highlights and together they provide a great ensemble! Walang nananapaw at walang nasasapawan. It is probably because each character's arc is given enough attention to flourish and is well-detailed. Every breaking down moment is heart-wrenching. Every falling tear has a reason. And every tear withheld has a cause.

If the Best Actress and Best Supporting Actress trophies were given to the four women of Mga Mumunting Lihim (Joey Reyes) under the Director's Showcase, then the New Breed trophies should be given to Fides Cuyugan-Asensio, Mylene Dizon, Jodi Sta. Maria, and Raquel Villavicencio, as well! No doubt that Anita Linda (Sta. Niña, Emmanuel Quindo Palo) is a great actress, but Aparisyon's four women have given much excellent performances for their characters. 'Yung breakdown scene lang in Jodi (as Sr. Lourdes) has transformed from anger to pain and from high to low in a matter of seconds!

Though set in a convent, the film is never preachy or religious. It seeks answers to questions of faith and fate; of trust to a higher-being and self-reliance; of hatred and forgiveness of one's self. This film is affecting!


Mga Dayo (Julius Sotomayor Cena)

Mga Dayo is an unromanticized look at how it is like being acquired citizens in a foreign country. Life abroad is not always a bed of roses for some. Despite living a life of wanted prosperity comes a life of sadness and alienation. Subtitled Resident Aliens, it is very fitting to what the characters are going through.

Ella (Olga Natividad) feels alienation from work. Though dedicated, she detaches herself from the work she does. She goes through it as something she needed to do to get by, but it isn't her. It isn't what she is about. Miriam (Janela Buhain) just got her green card. But at what cost? She feels empty and alone despite being surrounded by people. Alex (Sue Prado) dreams of staying in Guam, and she is about to do something that doesn't feel right by her own standards.

Based on the stories of people he knows, writer-director Cena relates that he himself suffers from alienation. Despite being a citizen, you are tagged as alien in a country that will always feel distant to you and cold.

This is a picture of people living abroad that is seldom seen in Philippines movies.

The Animals (Gino M. Santos)

How does one answer the question, "Did you like The Animals?"

The Animals undoubtedly has the most beautiful cast, yet it portrays an ugly picture worst than what the recent Pinoy Big Brother Teen Edition had shown. It is bleak, dark, and disturbing to the core. It is the Philippine version of Larry Clark's Kids (which, according to the director, was one of his inspirations for the film). It shouldn't be taken lightly or be looked at as just a film if indeed it portrays what some of these kids from that wealthy part of town really are. It is a downer and a shocking revelation about what Rizal considered as "pag-asa ng bayan." Tunay ngang matagal nang nabigkas ni Rizal ang mga salitang iyon at kung sakaling nabubuhay siya ngayon at napanood niya ito, maaaring napanganga rin siya sa pagtatapos ng pelikulang ito. If one was not shaken with the picture that the film paints, then he just doesn't seem to care about what it is trying to say.

Still, to answer the question, I'd say that I like it for being bold and daring! There hasn't been this kind of film in the Philippines that dared shed light on the lifestyles of affluent children. This is "high society porn" at its best (or worst)! Do I like it for its ugliness, definitely not! But this is one of the harsh realities of life--opposites pulling each other out in extremes: the good and the bad, the beautiful and the ugly, the best and the worst.

This is the kind of film that lingers on one's mind even after the credits are done. While most are concerned about the kids committing crimes to other people (because of poverty), here are kids hurting each other just because they feel like doing so or bored out of their wits! Mabuhay ang pag-asa ng bayan!

(While I was waiting for a taxi ride, I heard a girl talking on the phone saying that she's afraid to ride the taxi just because of what she had seen in The Animals! Congrats, Gino, for scaring the hell out of these kids!) 

Unofficially Yours (Cathy Garcia-Molina, 2012)

This is my sort of "unofficial" review of the film through the Twitter conversation I have with a friend.

@sineasta: Despite the contrivance and too much drama, ayos ang Unofficially Yours!

@sineasta: Question lang sa Unofficially Yours: So pano na ang pangarap at naghihintay na trabaho sa Singapore kay Ces? Dedma na dahil sa "love"?

@ANGELsLegions: implied =)

@sineasta: Is love the be all and end all of every human existence?

@sineasta: @ANGELsLegions implied, so di na siya aalis? dahil ito sa pag-ibig? ito ang ideology ng pelikula. iiwan ang lahat ng babae para sa love.

@megmarc: @sineasta pwede oo, pwede hindi. pwede naman sila magsama sa SG eh.

@sineasta: @megmarc it's very bituing walang ningning. nasa panahon uli tayo na sinasabing iiwan ng babae ang lahat para sa lalaki.

@megmarc: @sineasta survival and the pursuit of happiness.:-D

@sineasta: @megmarc false happiness, eh. so all along, ang pinaghihirapan niya para sa singapore ay pagtatago lang sa tunay na

@sineasta: @megmarc nabasa mo na review ni phil dy? natumbok niya! "Nice Isn't Everything"

@megmarc: masyadong unique si ces. walang drama. konti lang ang ces sa tunay na buhay. madrama ang pinay or women in general lalo na pinay.

@sineasta: @megmarc tama ka riyan! pero sa huli, she succumbs to stereotype! na lalaki lang din ang magpapaamo sa kanya at magpapalambot.

@sineasta: @megmarc maganda naman siya as a movie. na-enjoy ko. but beyond that, ano ang sinasabi sa atin ng pelikula? ano ang tinuturo niya?

@megmarc: @sineasta ang lesson for me is not to give up on love diba. yung sinabi ng mommy ni ces sa kusina.:-D

@sineasta: @megmarc yes, but at the expense of what? complicated ang situation nila kasi nga aalis siya. yet sa dulo, parang her dreams don't matter na

@megmarc: @sineasta hmmm. hanging naman yun. the ending i think was ces opened herself to another love. love over career ba yun? not sure.

@sineasta: @megmarc love over career? kitams. yun ang ideology na sinasabi ko esp pagdating sa babae. sila ang nag-give-up ng career. very bituin nga.

@sineasta: @megmarc pwede naman sa dulo, magpahaging. macky will ask, "teka, aalis ka pa ba?" tas sasagot si ces na pag-iisipan niya. kahit pahaging lang

@sineasta: @megmarc just to show na may options siya bilang tao at bilang babae. na hindi siya nakatali sa pag-ibig lang.


@megmarc: @sineasta shet. sobra ang analysis mo. hehehe! deep.:-D

@sineasta: @megmarc ganyan ang turo sa film sch esp ni nick tiongson! mas delikado raw ang ideology ng mga nakakaaliw na pelikula kc di mo mapapansin

@megmarc: @sineasta that's the role of critics i guess or scholars. Movies are there to entertain pips. Bonus na yung mapaisip or mamulat ang audience

@sineasta: @megmarc pero ingat din. kasi the more na paulit-ulit mo napapanood ang ganitong tema, the more napapasok sa subconscious mo 'yung ideologies